ماه محرم

ماه مُحَرّم یا محرم‌الحرام نخستین ماه تقویم اسلامی (هجری قمری) و به اعتقاد مسلمانان از جملهٔ ماه‌های حرام است. به‌همان‌گونه که پیش از ظهور اسلام، در دوران جاهلیت، جنگ و خونریزی در این ماه‌ها ممنوع بود،حضرت محمد(ص) نیز همان را تأیید کرد. 

شب و روز اول محرم به عنوان اول سال قمری دارای نماز و آداب خاصی است که در کتاب شریف مفاتیح الجنان بیان شده است.

محرم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان در شهادت حضرت امام حسین علیه السلام است.
حوادث و وقایع فراوانی در ماه محرم رخ داده است که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شویم:

غزوه ذات الرقاع، فتح خیبر، ازدواج حضرت زهرا، ورود امیر مؤمنان علی علیه السلام، حادثه خونین کربلا - تاسوعا و عاشورا و شهادت امام حسین علیه السلام و اسارت خاندان امام به کوفه و شام.

همچنین نقل است که به خلافت رسیدن عثمان، قتل محمد امین برادر مأمون عباسی، قتل جعفر برمکی و انقراض آل برمک و دولت برامکه، واقعه هولاکو و مستعصم و انقراض دولت بنی عباس در این ماه بوده است.

عروج حضرت ادریس به آسمان، استجابت دعای حضرت زکریا علیه السلام، عبور حضرت موسی علیه السلام از دریا و غرق شدن فرعونیان در نیل و عذاب اصحاب فیل نیز در ماه محرم رخ داده است. 
 

امام رضا علیه السلام فرمود: ماه محرم ماهی بود که مردم جاهلیت جنگ و کشتار را در آن ماه حرام می دانستند. و این است جفایی که در حق ما شد: در این ماه خون خاندان ما را حلال دانستند، هتک حرمت ما کردند، زنان و فرزندان ما را اسیر نمودند، در خیمه‌های ما آتش افروختند، اموال ما را غارت کردند و حرمت رسول الله را زیر پا گذاشتند.
مصیبت روز شهادت امام حسین علیه السلام ( عاشورا ) دیده‌های ما را مجروح و اشک ما را جاری ساخته، عزیزان ما را خوار گردانده و زمین کربلا کرب و اندوه و بلا را برای ما تا روز قیامت به ارث گذاشته است. پس گریه‌کنندگان باید بر کسی چون حسین بگریند که گریه بر او به یقین گناهان بزرگ را فرو می‌ریزد. 

امام حسین علیه السلام روز 8 ذی حجه سال 60 از مکه خارج شد و روز 2 محرم سال 61؛ یعنی حدود 24 روز، مسافت بین مکه تا کربلا را طی کرد. به بعضی از روزها که در تارخ ثبت شده است، اشاره می‌شود:

سه شنبه 8 ذی حجه: خروج از مکه.
امام روز شنبه 12 ذی‌حجه به وادی عقیق رسید و در آن جا عون و محمد، فرزندان جعفر طیار، به او ملحق شدند.
یکشنبه 13 ذی حجه به وادی صفرا وارد شد و در آن جا دو تن از یارانش به نام مجمّع و عبّاد به او پیوستند.
دوشنبه 14 ذی حجه وارد ذات عرق شد و در آن جا با بشر بن غالب ملاقات کرد.

سه شنبه 15 ذی حجه به حاجر بطن ارمه رسید و قیس مسهر صیداوی را به سوی اهل کوفه فرستاد.
چهارشنبه 16 ذی حجه به فَید رسید.
پنجشنبه 17 ذی حجه به احفُر رسید و در آن جا عبدالله بن مطیع عدوی را ملاقات کرد.
جمعه 18 ذی حجه به خزیمیه رسید و یک شبانه روز در آن جا توقف کرد.
یکشنبه 20 ذی حجه به شقوق وارد شد و در آن جا از مردی درباره کوفه سئوال کرد.

دوشنبه 21 ذی حجه قافله امام حسین علیه السلام به وَرود رسید و در آن جا بود که زهیر بن قین به امام پیوست.
سه شنبه 22 ذی حجه به ثعلبیه وارد شد و شب را در آن جا ماند. خبر شهادت مسلم را در آن جا شنید و مردی نصرانی با مادرش مسلمان شد و همراه او رهسپار کربلا شدند.
چهارشنبه 23 ذی حجه به زباله رسید و شهادت مسلم و هانی را به اصحابش خبر داد و عده‌ای از اطرافش پراکنده شدند.
پنجشنبه 24 ذی حجه وارد قاع شد.

جمعه 25 ذی حجه به عقبه البطن رسید.
شنبه 26 ذی حجه وارد شَراف شد.
یکشنبه 27 ذی حجه به ذوحَسم رسید و با لشگریان حرّ روبرو شد.
روز دو شنبه 28 ذی حجه وارد عذیب الهجانات شد و چند نفر از کوفه به او پیوستند. خبر شهادت قیس بن مسهر صیداوی در همین جا به امام علیه السلام رسید.
روز سه شنبه 29 ذی حجه به قَطقَطانیه رسید.
روز چهارشنبه اول محرم سال 61 هجری به قصر بنی مقاتل وارد شد و اصحابش آخر شب مقداری آب برداشتند و حرکت کردند.
روز پنجشنبه 2 محرم وارد زمین کربلا شد و در اینجا بود که حرّ، عبیدالله بن زیاد را از ورود امام به کربلا آگاه ساخت.